Urartu mobilyası hakkındaki bilgilerimiz arkeolojik kazılarda ortaya çıkan mobilya metal aksamları ile Urartu tunç eserleri üzerindeki tasvirlerden gelir. Toprakkale, Karmir-Blur, Kayalıdere, Erzincan/Altıntepe kazılarında bulunan mobilya aksamları dışında ne yazık ki büyük bölümü kaçak kazılar yolu ile ortaya çıkarılmıştır ve özel müze ve koleksiyonların envanterine girmişlerdir. Üçayaklı yuvarlak tablalı sehpalar, çapraz ayaklı sehpalar, tabureler ve sandalyeler ile yüksek arkalıklı tahtlar ile yataklar tanımlayabildiğimiz mobilya çeşitlerini oluşturur.
Urartu mobilyasında yekpare ve portatif modeller olabilmektedir. Portatif modellerde bağlantı noktaları ve özellikle ayaklar metalden üretilmiştir. Aslan pençesi ve çift toynaklı hayvan (boğa) ayağı biçiminde mobilya ayakları oldukça yoğundur. Mobilyaların tunç parçaları, hem ahşap parçaların birleşme noktasındaki mukavemetini arttırmak hem de bir süsleme unsuru ve görsel etki yaratmak amacıyla kullanılmışlardır.
Urartu mobilyası için önemli bir referans olarak gösterilen Toprakkale tahtına ait parçalar bugün Hermitage Museum, British Museum, Vorderasiatisches Museum, Louvre Museum, Metropolitan Museum of Art koleksiyonlarında yer almakta ve sergilenmektedir. Her ne kadar bu parçaların Toprakkale’de çıkmadığına dair görüşler olsa da bu parçaların rekonstrüksiyonu ile bir taht modeli oluşturulmuştur. Yüksek arkalıklı tahtı farklı kılan unsur, dökme tunçtan yapılmış kanatlı cin, boğa ve insan figürlerinin tahtın belli bölümlerinde süsleme elemanı olarak kullanılmış olmasıdır.
Erzincan-Altıntepe mezarlarında bulunmuş ve bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen şamdan ayağı üzerine oturtulmuş fildişinden aslan biçimli eklentiler ünik örneklerdendir. Altıntepe’de ayrıca yine mobilya aksamı olarak kullanılmış fildişinden yapılmış oturan aslan ve grifon eklentiler de mevcuttur.
MOBİLYA AYAĞI
TOPRAKKALE TAHTI